Czy słyszałeś o Globalnym Banku Nasion?
“Najważniejszy budynek na świecie”, “główna lodówka planety”, “współczesna Arka Noego” – obiekt ma co najmniej kilka alternatywnych nazw, lecz oficjalnie funkcjonuje jako Globalny Bank Nasion.
Znajdujący się na terenie Norwegii obiekt powstał w celu bezpiecznego przechowywania nasion roślin jadalnych z całego świata, które mogłyby być użyte w razie globalnej katastrofy.
“Roślinna Arka Noego” składa się z korytarza i 3 komór umieszczonych 120 metrów w głąb góry. Wewnątrz Globalnego Banku Nasion utrzymywana jest temperatura -18°C – taka temperatura oraz brak dostępu tlenu pozwalają spowolnić procesy metaboliczne i sprawią, że szczelnie zamknięte próbki powinny przetrwać setki lat. Umiejscowienie tak ważnego dla ludzkości budynku nie jest przypadkowe – w razie awarii systemów chłodzących dopiero po kilku tygodniach temperatura osiągnie granicę bezpieczeństwa (-3°C), a to wszystko dzięki otaczającej budynek wiecznej zmarzlinie. Ponadto w obawie przed podnoszącym się nieustannie poziomem wód i oceanów Bank Nasion zbudowano w miejscu, znajdującym się 130 metrów nad poziomem morza. Budynek działa bez stałego personelu.
Za ogromnymi, metalowymi drzwiami, które widać na powierzchni zaczyna się długi, ponad 100-metrowy tunel prowadzący do wielkiej przestrzeni przypominającej halę. Stąd można dostać się do jednego z trzech pomieszczeń, w których przechowywane są nasiona – każde z nich ma 10 m szerokości oraz 6 wysokości i może pomieścić 1,5 mln próbek. Obecnie wykorzystywane jest jedynie pomieszczenie środkowe.
Globalny Bank Nasion może przechowywać jednocześnie około 4,5 mln próbek (każda zawiera +-500 sztuk nasion), co daje w sumie ponad 2 mld nasion roślin z przeróżnych zakątków świata. Najwięcej nasion pochodzi z Indii, Meksyku, USA, Zimbabwe, Etiopii, Nepalu, Chin oraz Nigerii. Według danych ze strony Nordgen.org z Polski pochodzi 1,153,762 nasion (dla porównania z Indii przechowywanych jest 94,934,159 nasion).
Szacuje się, że około 6 milionów probówek pełnych nasion znajduje się w ponad 1300 bankach nasion rozsianych po całym świecie. Są to głównie nasiona roślin uprawnych, ozdobnych oraz gatunków, którym grozi wyginięcie. W Polsce znajduje się kilka banków nasion, a jeden z nich usytuowany jest w Powsinie pod Warszawą. Bank Nasion i Tkanek PAN OB-CZRB w Powsinie został założony na początku lat 90. XX wieku. Również tutaj jako metodę długotrwałego przechowywania nasion wybrano przechowywanie ich w niskich temperaturach (-20°C) oraz kriokonserwację – zabezpieczenie w ciekłym azocie w temperaturach od –160°C do –196°C.